Η πανδημία του κορωνοϊού έχει επιφέρει θεμελιώδεις αλλαγές όχι μόνο στον τρόπο που ζουν οι άνθρωποι , αλλά σίγουρα ακόμα και τον τρόπο που πεθαίνουν
και διεξάγεται η ταφή τους. Οι υγειονομικοί περιορισμοί λόγο του COVID-19, κατάφεραν να μεταβάλλουν ριζικά ότι θεωρούσαμε δεδομένο και εθιμικά επιβεβλημένο, όταν κάποιο κοντινό μας πρόσωπο έφευγε από τη ζωή ως τώρα.
Δυστυχώς πολλοί άνθρωποι δεν κατάφεραν καν να πουν το τελευταίο αντίο στους αγαπημένους τους, ιδίως κατά το πρώτο, δεύτερο και τρίτο κύμα της πανδημίας τον προηγούμενο χρόνο. Οι επαγγελματίες που αναλαμβάνουμε τη φροντίδα των νεκρών και την επιμελητεία της ταφής και της κήδευσης, κάναμε τα αδύνατα δυνατά για να σηκώσουμε αυτή την ευθύνη με συνείδηση και για κάποιο διάστημα ήμαστε οι μόνοι που συνοδεύαμε τους θανόντες στην τελευταία τους κατοικία.
Εκεί, τα όρια εργασίας και προσωπικής επαφής με τους ανθρώπους γίνονται δυσδιάκριτα και πολλές φορές συνέβη μέρος της δουλειάς μας να είναι, η λεπτομερής περιγραφή της διαδικασίας της ταφής στους συγγενείς του κηδεύσαντος εκ των υστέρων, γνωρίζοντας ότι αυτές οι περιγραφές ήταν απαραίτητες για να ηρεμίσουν ψυχικά τους ανθρώπους που έχουν να διαχειριστούν την απώλεια τους. Καθότι, νιώθαμε ότι ήμασταν ο δικός τους Άνθρωπος για τον Άνθρωπο τουςΗ έλλειψη επαρκών δεδομένων και ο πανικός ίσως της άγνοιας της πρώτης περιόδου έχει πλέον αντικατασταθεί από μια πιο εμπεριστατωμένη θεώρηση των πιθανών υγειονομικών κινδύνων όσον αφορά στις ταφές από τους αρμόδιους φορείς. Πλέον οι κηδείες μπορούν να τελούνται με την παρουσία συγγενών, συμπεριλαμβανομένων και των θρησκευτικών λειτουργών και του βοηθητικού προσωπικού, και οι οδηγίες του ΠΟΥ και του ΕΟΔΥ δεν απαγορεύουν το σύνολο των θρησκευτικών και λατρευτικών πρακτικών που ισχύουν εθιμικά, αρκεί να τηρούνται τα απαραίτητα μέτρα ατομικής υγιεινής και προστασίας από όλους τους εμπλεκόμενους, συγγενείς και προσωπικό.
Τυπικά απαγορεύεται η έκθεση του νεκρού από νόσο COVID-19 κατά την κήδευση και οι συγγενείς δεν επιτρέπεται να τον αγγίξουν και να τον ασπαστούν και συνήθως είναι επιβεβλημένη η τοποθέτηση του σώματος σε πλαστική σακούλα. Τις περισσότερες φορές τα γραφεία τελετών δεν έχουν λόγο σε αυτό το θέμα και ακολουθούν το πρωτόκολλο COVID-19 του νοσοκομείου που παραδίδει το σώμα του θανόντος, αντιλαμβανόμενοι τα αυστηρά μέτρα υγειονομικής προστασίας.
Τα νέα δεδομένα όμως θα μπορούσαν να μας ωθήσουν να βρούμε ρεαλιστικές λύσεις και εναλλακτικές, οι οποίες με σεβασμό πάντα στον/την αποβιώσαντα/σα, πιθανόν να κάλυπταν το κενό και την αμηχανία που έχει δημιουργηθεί λόγω των έκτακτων συνθηκών. Θα μπορούσαμε για παράδειγμα να σκεφτούμε την ψηφιακή αναμετάδοση των τελετών( live streaming), έτσι ώστε να δίνεται ο χρόνος και οι συνθήκες στους συγγενείς των νεκρών να συνειδητοποιήσουν το θάνατο του δικού τους ανθρώπου. Ποτέ αυτές οι διαδικασίες δεν ήταν αυτόματες και πάντα το τελετουργικό και οι αναμνήσεις αυτού, ήταν εκείνα που υποστήριζαν τους ανθρώπους να διαχειριστούν το πένθος τους κοινωνικά, τις στιγμές ακριβώς που νιώθουν την πιο σκληρή μοναξιά, τις πρώτες ώρες και μέρες μετά τον χαμό των αγαπημένων τους.
Επίσης η εναλλακτική της καύσης των νεκρών που νοσούσαν από Covid-19, αναδεικνύεται για πολλούς ως πιο ασφαλής και αξιοπρεπής μέθοδος διαχείρισης των σωρών και μάλιστα ως βέλτιστη πρακτική σε επίπεδο πόλεων, μιας και έτσι ελαχιστοποιείται ο αναγκαίος χώρος αλλά και το υγειονομικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα στο μέλλον.
Από την άλλη, η μείωση του κόστους της κηδείας, λόγω των περικοπών στις προσφερόμενες υπηρεσίες, όπως η δεξίωση με καφέ, έχουν επιτρέψει σε αρκετούς συγγενείς ανθρώπων που έφυγαν από τη ζωή το τελευταίο διάστημα, να προχωρήσουν σε δωρεές και προσφορές για φιλανθρωπικούς σκοπούς στη μνήμη τους. Σε αυτές τις μικρές και συμβολικές κινήσεις είναι που αντιλαμβάνεται κανείς το μεγαλείο αλλά και το ψυχικό φορτίο των συγγενών.
Τα σύγχρονα γραφεία τελετών, θα πρέπει να διαθέτουν όλα τα μέσα, τη γνώση και τη διάθεση να ακολουθήσουν τις προβλεπόμενες κάθε φορά διαδικασίες, με τρόπο ο οποίος να καλύπτει τις ιδιαίτερες ανάγκες του συγγενικού περιβάλλοντος, φροντίζοντας τόσο την πρακτική όσο και την συναισθηματική και πνευματική διάσταση, της τελευταίας αυτής πράξης που σφραγίζει την ολοκλήρωση του κύκλου της ζωής ενός ατόμου, επιτρέποντας την αρμονική κατά το δυνατό συνέχεια της ζωής εκείνων που μένουν πίσω.
Ο Νικόλαος Δαφερέρας διαθέτει γραφεία τελετών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Γερμανία